လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အရ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအခ်ဳိ႕ ပါဝင္လြတ္ေျမာက္လာ
သည္ကို ႀကိဳဆိုေသာ္လည္း အနည္းငယ္သာ ပါဝင္သည့္အတြက္ မေက်နပ္ဟု
အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္သူ ဦးဝင္းတင္က
ေျပာဆိုလိုက္သည္။ “က်ေနာ္တို႔က ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ မေက်နပ္ဘူး။
သို႔ေသာ္အခ်ဳိ႕ေသာပုဂၢိဳလ္မ်ား ဘာညာကေတာ့ ဒီဟာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့
စိတ္ပ်က္တယ္၊ ဘာညာေလာက္ပဲေျပာၾကတယ္။ ခ်ဳိခ်ဳိသာသာ ေပါ့ဗ်ာ။ ေလ်ာ့ေလ်ာ့
ေပါ့ေပါ့
ေျပာတယ္။ က်ေနာ္ကစိတ္ပ်က္တာ မဟုတ္ဘူးဗ်။ မေက်နပ္တာ”ဟု ၁၉ ႏွစ္ၾကာ
ေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ်ခံခဲ့ရသူ ဦးဝင္းတင္က မဇၥ်ိမကုိ ေျပာသည္။
အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ေထာက္ခံခ်က္ျဖင့္ ေအာက္တိုဘာလ ၁၂ ရက္ေန႔
ႏုိင္ငံတဝန္း
အက်ဥ္းသား ၆,၃၅ဝ ဦးလႊတ္ေပးရာတြင္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၁၈ ဦးသာ
ပါဝင္ခဲ့မႈအေပၚ တုံ႔ျပန္လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ယင္း ၂၁၈ ဦးမွာ NLD မွ
ျပဳစုထားသည့္ စာရင္း ျဖစ္သည္။
“အႀကီးတန္းျပႆနာတခုျဖစ္တဲ့ အက်ဥ္းသား လႊတ္ေရးကိုေတာ့ သူတို႔ ဘာမွေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္ျခင္း မရွိတဲ့အတြက္
အက်ဥ္းသားလႊတ္ေရးအေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ ေက်နပ္မႈ မရွိသလိုဘဲ
ဒီေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲဆိုတဲ့ အေပၚ မွာလည္း က်ေနာ္တို႔ ေက်နပ္မႈ မရွိဘူး”
ဟု ဦးဝင္းတင္က ေျပာသည္။
မတ္လအတြင္းက ဦးသိန္းစိန္သမၼတအျဖစ္ တက္လာၿပီးေနာက္ပုိင္း အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္
အစိုးရကိုယ္စားလွယ္ အလုပ္သမားဝန္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္တို႔ သံုးႀကိမ္
ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ရာတြင္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားလႊတ္ေပးမႈကိစၥသည္ အဓိက
အေၾကာင္းရာတခု ျဖစ္ခဲ့သည္ကုိ ရည္ၫႊန္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္
ေအာက္တိုဘာ ၁၂ ရက္ေန႔ကမွ ေအာက္တိုဘာ ၁၇ ရက္ေန႔အထိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔
တရားစခန္းတခုတြင္ ငါးရက္ၾကာ တရားထိုင္လ်က္ရွိသည္။ တရားစခန္းမဝင္ခင္
ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား လြတ္ေျမာက္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ “လူတေယာက္
လြတ္လပ္ခြင့္ဆိုတာ သိပ္အေရးႀကီးတယ္။ အကုန္လံုး လြတ္လပ္ခြင့္ေပးရင္
ပိုေကာင္းတာေပါ့” ဟု သတင္းေထာက္တဦးကို ေျပာၾကားသြားခဲ့သည္။
“႐ိုးသားစစ္မွန္မႈမရွိေသာ
အက်ဥ္းသားလႊတ္ေပးမႈ”ဆိုကာ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံအက်ဥ္းေထာင္မ်ားထဲတြင္
က်န္းမာေရး မေကာင္းသည့္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား ၁ဝဝ ဝန္းက်င္ခန္႔အပါအဝင္
အက်ဥ္းသား ၁,၇ဝဝ ခန္႔ ဆက္လက္က်န္ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္ဟု ျပည္ပအေျခစိုက္
ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္
ေရး အသင္း AAPP က ေျပာသည္။ ထိုအဖြဲ႔၏ စုေဆာင္းခ်က္အရ လြတ္လာသူအက်ဥ္းသားမွာ ၂၂ဝ ဦး ရွိသည္ဟု သိရသည္။
“မတရားသျဖင့္
ဖမ္းတယ္၊ အိမ္ေတြမွာ လာဖမ္းတယ္။ ရပ္ေဝးေထာင္ေတြကို သူတို႔ဟာသူတို႔
ေျပာင္းတယ္။ လႊတ္ေပးတဲ့အခ်ိန္က်ေတာ့ ပိုက္ဆံတေထာင္ေပးၿပီးေတာ့ မင္းတို႔
သြားခ်င္ရာသြားေတာ့ ဆိုၿပီး လုပ္လုိက္တဲ့ ဟာမ်ဳိးေတြကလည္း ဒါ
သာမန္ရာဇဝတ္သားေတြကုိ လုပ္တဲ့ကိစၥမ်ဳိးေတြ” ဟု AAPP၏ တြဲဖက္
အတြင္းေရးွမႉး ကိုဘုိၾကည္က ဆိုသည္။
သို႔ေသာ္ ေအာက္တိုဘာလ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ ထြက္ရွိမည့္ ရန္ကုန္ထုတ္ The Voice ဂ်ာနယ္တြင္ ပါရွိသည့္
ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းခန္းတြင္ သမၼတ၏ ႏိုင္ငံေရးအႀကံေပး အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ ဦးကိုကိုလႈိင္က ျပည္ပမွ ေျပာဆို
ေနသည့္ အက်ဥ္းသား အေရအတြက္မွာ မမွန္ကန္ေၾကာင္း ျပန္လည္စြပ္စြဲထားသည္။
“ဘန္ေကာက္က
လူေတြက စာရင္းေကာက္တာက ဘာနဲ႔စာရင္း ေကာက္တာလဲ။ အက်ဥ္းဦးစီးဌာနက သူတို႔ကို
စာရင္းပို႔သလား၊ မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔ ေလသံၾကားနဲ႔ အကုန္လံုး ထည့္ထားတာေတြ
အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရလို႔ရွိရင္
စာရင္းမ်ားမ်ားရေလ ေထာက္ပံ့ေၾကး မ်ားမ်ား ရေလ” ဟု ဦးကိုကုိလိႈင္က The Voice
သုိ႔ ေျပာသည္။
ထို႔အျပင္ ျပန္လႊတ္ေပးရန္ အတြက္ အစိုးရထဲတြင္ စိုးရိမ္မႈမ်ား ရွိေနသည္ဟုလည္း စစ္မႈထမ္းေဟာင္း
ျဖစ္ေသာ ဦးကိုကိုလိႈင္က ေျပာသည္။
ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအနက္ ေထာင္ဒဏ္ထက္ဝက္ က်ခံၿပီးသူမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ လႊတ္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္ဟု လြတ္ေျမာက္လာသူမ်ားက ေျပာသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ၁ဝ ႏွစ္ေထာင္ဒဏ္က်သူျဖစ္လ်ွင္ ငါးႏွစ္ေက်ာ္ေနၿပီးျဖစ္မွ လႊတ္ေပးသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေက်ာ္လူရႊင္ေတာ္ ဇာဂနာကဲ့သုိ႔ေသာ လူသိထင္ရွား
ျဖစ္သူမ်ားကို သီးသန္႔ေရြးခ်ယ္ ထည့္သြင္း လႊတ္ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
ေနျပည္ေတာ္မွ
သီးျခား ရရွိေသာ သတင္းတရပ္တြင္ ကက္ဘိနက္ႏွင့္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္အပါအဝင္ ၁၁ ဦးအဖြဲ႔ဝင္ျဖစ္ေသာ
အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီအတြင္း
ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား
လႊတ္ေပးရန္ အထူးတလည္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသား
အဖဲြ႔ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား အပါအဝင္ ထင္ရွားေသာ
ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား၏ ဖိုင္တြဲမ်ားကို အခ်ိန္ယူေလ့လာခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။
အေျခခံဥပေဒအရ သမၼတသည္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးရန္ ကာလံုဟုေခၚေသာ အမ်ဳိးသား ကာကြယ္
ေရးႏွင့္ လံုျခံဳေရးေကာင္စီ၏ ေထာက္ခံခ်က္လိုသည္။သမၼတ၊ ဒုသမၼတႏွစ္ဦး၊ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ႏွစ္ဦး၊ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ဒုတိယကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္
ႏွစ္ဦး၊ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး၊ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး၊ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး၊ နယ္စပ္ေရးရာဝန္ႀကီးတို႔ ပါဝင္သည္။
“အခုလြတ္တဲ့အထဲမွာဆိုလို႔ရွိရင္ က်ေနာ္တို႔ ေနသားၾကာတဲ့သူေတြ၊ ႏွစ္မ်ားတဲ့လူေတြ၊ ၁၅ ႏွစ္ကေန ၁၅ ႏွစ္ေအာက္ေပါ့ေလ
အဲဒီလူေတြကိုပဲလႊတ္တာပါ။ က်န္တဲ့လူေတြကို မလႊတ္ေသးပါဘူး။ လႊတ္ဖို႔အစီအစဥ္
ရွိတယ္လို႔လည္း က်ေနာ္တုိ႔ မၾကားခဲ့ရပါဘူး” ဟု ယခုလြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အရ
လြတ္ေျမာက္လာသူ ကိုေမာင္ျမတ္က ေျပာသည္။
မႏၲေလး အိုးဘိုေထာင္မွ
လြတ္ေျမာက္လာသူ ကိုေမာင္ျမတ္မွာ တမူးၿမိဳ႕နယ္ ခယက႐ံုးအား ဗံုးေဖာက္ခြဲမႈ
အပါအဝင္ ပုဒ္မ သံုးခုျဖင့္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္က စြပ္စြဲဖမ္းဆီးခံရျခင္းျဖစ္ကာ ႏွစ္
၂ဝ သို႔မဟုတ္ တကၽြန္း ျပစ္ဒဏ္ႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၁ဝ ႏွစ္၊ စုစုေပါင္း ႏွစ္ ၃ဝ က်ခံရျခင္း ျဖစ္သည္။ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာခ်ိန္တြင္ေထာင္ဒဏ္ ၁၅ ႏွစ္ က်ခံခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဆာင္က်ဥ္းေပးသူ တဦးဟု ယခုလ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ ထြက္ရွိမည့္
The Voice အယ္ဒီတာ့ အာေဘာ္တြင္ ေဖၚၫႊန္းထားကာ ႏိုင္ငံတကာမွ
ခ်ီးျမႇင့္သည့္ ဆုတခုခုႏွင့္ ထိုက္တန္ေၾကာင္းလည္း ေရးသားထားသည္။
သို႔ေသာ္
“အခုဟာက ေရြးလြတ္သြားတယ္၊ လြတ္ရင္ မျဖစ္ဘူးလို႔ထင္တဲ့ လူေတြကိုလည္း
ခ်န္ထားတယ္” ထိုကဲ့သို႔ အကြက္ခ် စီမံတတ္ျခင္းေၾကာင့္ “အရမ္းပါးနပ္တဲ့
ဆုေတာ့ ရသင့္တယ္” ဟု လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္
ျဖင့္ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာသည့္ မၿဖိဳးၿဖိဳးေအာင္က ေဝဖန္သည္။
ဦးသိန္းစိန္၏
လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားကို ကာလတိုျဖင့္ တိုင္းတာ၍ မရႏုိင္ဘဲ၊ ၁၉၉ဝ မွ
ယေန႔အခ်ိန္အထိ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကိုၾကည့္ၿပီးမွသာ ေျပာရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း
လြတ္ေျမာက္ရာတြင္ပါဝင္သူ ၁၉၉ဝ
ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရ အသက္ ၇၃ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္ေသာ ေတာင္ႀကီးလႊတ္ေတာ္ အမတ္ ဦးေက်ာ္ခင္ က ေျပာသည္။
“အဘတို႔က
လက္ေတြ႔ျဖတ္သန္းလာတာဆုိေတာ့ အဲ့ဒီအာေဘာ္နဲ႔ေတာ့ ကြဲလြဲခ်က္ရွိပါတယ္။ အႏွစ္
၂ဝ လံုးလံုး တပ္မေတာ္ အစိုးရကေန ေဆာင္ရြက္တာေတြကို ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္တယ္။
အဘတို႔က ၿခံဳငံုၿပီး ၾကည့္ၿပီးေတာ့မွ ေျပာရမွာ ျဖစ္တယ္။ ျဖတ္ၿပီး
ေျပာလို႔မရဘူး။ ေနာက္တခုက ဦးသိန္းစိန္ဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဖၚေဆာင္သူလား၊
စမ္းသပ္ေနတာလား ဆိုတာလည္း ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာျဖစ္တယ္”
ဟု ဆိုသည္။
၁၉၉ဝ
ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မဲအျပတ္အသတ္ျဖင့္ အႏိုင္ရခံေသာ ဒီခ်ဳပ္ကို
ယခင္စစ္အစိုးရက အသိအမွတ္ မျပဳခဲ့ဘဲ ေနာက္ထပ္ႏွစ္ ၂ဝ အၾကာတြင္
ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပရာ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ ရလာဒ္ျဖင့္ စစ္ဘက္
ေခါင္းေဆာင္
မ်ားကပင္ ထူေထာင္ထားခဲ့ေသာ ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီက အႏိုင္ရသြားခဲ့သည္။
အစိုးရအဖြဲ႔ ကိုလည္း အရပ္ဝတ္လဲ စစ္ဘက္အရာရွိေဟာင္းအမ်ားစုျဖင့္
ဖြဲ႔စည္းလိုက္ၾကသည္။
